Het landschap in de Maasvallei werd geboetseerd door de rivier. De bewoning ontwikkelde zich vele eeuwen lang in verhouding tot de grillige Maas. Het landschap kenmerkt zich door een aantal bijzondere relicten, waarvan oude Maasarmen of compacte Maasdorpjes voorbeelden zijn. Wist je dat ‘halve’ dorpen (waarvan de kerk niet in het midden, maar tegen de dijk staat), of ‘halfronde’ wegen of beken die de loop van een oude meander volgen, typisch zijn voor de Maasvallei? 

In de 20ste en 21ste eeuw onderging dit eeuwenoude landschap ingrijpende veranderingen. Denk daarbij aan grootschalige grindwinning (plassen!), mijnbouw, bevolkingstoename, schaalvergroting van de landbouw en verstedelijking. Ook die fenomenen zijn afleesbaar in het landschap. Bovendien verdween de scheepvaart. De nabijgelegen kanalen werden aangelegd omdat ze veel stabieler waren voor steeds groter wordende schepen. Op sommige plaatsen zie je wel nog kades, veerstoepen, bootmonumenten, die getuigen van de Maasvaart. Vanaf Maaseik is vandaag wel pleziervaart aanwezig, maar de rest (Maastricht tot Maaseik) blijft onbevaren. 

Heel wat Maaslands erfgoed is vandaag beschermd, zoals de kernen van Thorn, Stevensweert, Maaseik of Oud – Rekem. Molens, bunkers en maar liefst 19 kasteeldomeinen vervoegen het rijtje. Via opgravingen en via vondsten bij grindwinning vertekt het bodemarchief hetzelfde rijke erfgoedverhaal. In verschillende collecties kan je vondsten en relicten uit de Maasvallei terugvinden.  

Ontdek het rijke erfgoed van dit landschapspark te voet, met de fiets, in een museum of gewoon vanuit je luie zetel!